Blog: “Colorblindness”

My son thinks this painting with the yellow and orange flowers is ‘boring’. Understandable, he is color blind and the painting is a big mess of the same sepia tones to him. 

Color blindness runs in my family. The most common form is red / green color blindness. One in 12 men and 1 in 250 women has color blindness. 

Color blindness is actually color faintness; you cannot see all colors equally well. But which colors can someone who has color blindness see well?

With the help of my son and a special app, I will make the same kind of flower painting but with different colors. Colors that are beautiful for someone with red / green color blindness. Colors that stand out and attracts attention. 

Sim Daltonism app

Highly recommended if you have a partner or son with color blindness: the Sim Daltonism app. You install it on your phone or tablet and you can see the world through the camera as someone who has color blindness. The app is not 100% perfect, because every person with color blindness sees colors slightly differently. But it comes close enough to get a good impression. The app is also highly recommended for (graphic) designers: the app can be installed as a filter on your computer screen.

I actually intended to tell the story that goes with this painting. But I get so many responses to the topic of color blindness that I decided to tell a little bit more about color blindness. If you want to know which story belongs to the painting,  click here to read the story of the other painting. Because this painting is inspired by the same story.

There are many misconceptions about color blindness. As I mentioned earlier, the term “color faint” would be more appropriate. Color blind people do see colors, but differently from “color-seeing”. How come?

Why do people with color blindness see colors differently than people who are “color-seeing”?

You see color because light enters your eye. There are rods and cones in your eye. The rods control that you see light / dark. The cones control the colors. There are three types of cones for color: red, green and blue. If some cones do not work (or do not work properly) you will see the colors differently.

Because mixing color with light is different from mixing color with paint, the colors you can see with color blindness are different than you might expect. Most people (and certainly artists) are used to mixing colors with paint. But in this case you should think more about “mixing” colors on your screen when working in RGB mode. If you switch off the R or G completely, you will be left with a limited color palette. So that’s what actually happens in the eye of someone with color blindness.

What forms of color blindness are there?

Because of the way in which light is perceived and sent to the brain for processing, it is not surprising that sometimes something goes wrong. There may be something wrong with the cones, rods and / or photo pigments, signals do not reach the brain or the imaging goes wrong. It is therefore not surprising that there are many different reasons for deviations in the perception of colors.

So there are many different forms of color blindness. But it goes too far to explain all that. That is why I limit myself to the most common form (red / green color blindness) and keep my explanation fairly general and easy to understand.

Why is color blindness more common in men than women? 

Humans have 23 pairs of chromosomes. 23 received from the father and 23 from the mother. Most of these chromosomes determine what you look like, such as the color of your hair, the color of your eyes, etc. One pair of chromosomes determines your gender and how you see colors: 

XX = girl 
XY = boy 

Girls have two X chromosomes. If color blindness runs in the family, a girl usually also has one “good” X chromosome. This one is dominant so that it will be color-seeing. 

If a girl is unlucky enough to inherit two X chromosomes with color blindness, she will have color blindness.

Why is red / green color blindness most common?

The functioning of the red and green cones in the eye is determined by the X chromosomes. The operation of the blue cones is regulated in another chromosome. The chance that it is “defective” or that it is passed on through inheritance is many times smaller.

If someone has defective blue cones, they will see the world differently from the photos I edited. Do you want to know what the world looks like? Download the Sim Daltonism app. You can set the form of color blindness through which you want to view the world.

How is it possible that people with color blindness do not see the world in black and white?

As I mentioned earlier, you see color because light enters your eye. There are cones in your eye that control the colors. There are three types of cones for color: red, green and blue. If some cones do not work (or do not work properly) you will see the colors differently. It is very rare that all three types of cones do not work properly. For that, someone would have to have two forms of color blindness. The red / green color blindness on the X chromosome and the other form of color blindness that is much less common.

If someone is unlucky enough to have both forms, he sees the world in black and white tones. However, it may also be that something goes wrong with the processing of colors in the brain and that someone perceives the world in black and white tones.

How do you know if your son has color blindness? 

If the maternal grandfather has color blindness, then the grandson has a 50% chance of having color blindness. Grandpa has passed on his “color-defective” X chromosome to his daughter. All grandfather’s daughters are carriers of color blindness. But because they also have a “good” X chromosome, they don’t notice it. Grandpa does not pass on the “color-defective” X chromosome to his sons, because he gives them a Y chromosome.

As I mentioned before, all the daughters of a man with color blindness are more carrier of colorblindness. When the daughter has a child, she passes one of the two X chromosomes on to her child.

If the child is a son, he has one X chromosome. There is a 50% chance that he got the “color defect” X chromosome. However, there is also a 50% chance that he got the color-seeing X chromosome. If the daughter has two sons, one can suffer from color blindness and the other cannot.

If your son has trouble learning the colors, and maternal grandfather has color blindness, chances are your son has it too. (You can read how that is in the previous posts.) However, it may also be that he is just a little late learning the colors because he does not find it that interesting. 

What about your daughter if color blindness runs in your family?

As I mentioned earlier, color blindness is on the X chromosome. Girls have two X chromosomes. The X chromosome with “color vision” is dominant, so a girl is usually color-seeing. However, if she inherits an X chromosome with color blindness from both father and mother, then she will have color blindness.

This can happen if the girl’s father has color blindness and if the mother is a carrier of color blindness. However, this is much less common. Only 1 in 250 women has color blindness.

Why is it inconvenient to have color blindness?

We have all agreed that certain colors have certain meanings, such as:

Red = alarm / stop / dangerous / important / note!
Green = good / continue / safe / environmentally conscious
Blue = boy
Pink = girl

But what if red doesn’t stand out? Or if red and green are the same? What if you are a boy and pink is one of the most beautiful colors for you? (Watch my trousers in the photo and swipe to see the colorblind picture.) Also consider professions such as electrician, train driver or pilot, graphic designer, florist or printer. And what about traffic lights? Red route signs in a forest? Red emergency buttons?

If you have a child with color blindness, it is useful to inform school about this. Because it is very difficult to look up certain data in an atlas, for example. Or to read graphs and diagrams. And often important things in the teaching material are emphasized with a color. But if red texts don’t stand out, you don’t realize that you have to learn them extra well.

How do you know if you are a carrier of color blindness?

Are you male and do you have color blindness? Then you will pass on all your daughter the X chromosome with color blindness. All your daughters are therefore a carrier of color blindness and all your (future) grandsons have a 50% chance of color blindness.

Are you a woman and does your father have color blindness? Then you are a carrier and all your sons have a 50% chance of color blindness. All your daughters have a 25% chance of being a color blind carrier (because there is a 50% chance that you will pass it on to your daughter).

Are you a woman and does your mother’s father have color blindness? Then you could be a carrier, your sons have a 25% chance of color blindness. Is it clear that one of your sons has color blindness? Then the chance for your other sons rises to 50% because you are definitely a carrier.

The painting is ready!

As you can see I used a lot of blue and (bright) pink for this painting. These colors are a combination of cold and warm for most people. But for someone with color blindness, blue and pink are very similar. Both colors are cold. But while they’re cold colors, they’re also pretty much the only colors that stand out in an almost entirely sepia-hued world. That is why many people with colorblindness prefer these colors.

My son loves this painting. It is no longer boring, but fits perfectly with the story of The little captain and the land of Big en Growht (by Paul Biegel). For him the pink colors are different/more beautiful as the filter is showing. He loves the pink flowers. He made me repaint some blue flowers so there would be more pink flowers. And I have to say: he was right. The composition is more in balance now.

I hope you enjoyed this colorblindness-project as much as I did. The painting is ready to be sold. Click here to visit the shop. All texts in the painting are written in Dutch, not in English.

Follow me on intagram: @EliseEekhoutArt

Mijn zoon vindt dit schilderij ‘saai’. Begrijpelijk, want hij is kleurenblind en het schilderij is voor hem een grote brij van sepia-tonen.

Kleurenblindheid zit bij mij in de familie. De meest voorkomende vorm is rood/groen kleurenblindheid. Eén op de 12 mannen en 1 op de 250 vrouwen is kleurenblind.

Kleurenblind is eigenlijk kleurenzwak; je kunt niet alle kleuren even goed zien. Maar welke kleuren kan iemand met kleurenblindheid wél goed zien?

Met behulp van mijn zoon en een speciale app ga ik eenzelfde soort bloemenschilderij maken, maar met andere kleuren. Kleuren die voor iemand met rood/groen kleurenblindheid wél mooi zijn. Kleuren die opvallen en eruit springen. 

Sim Daltonism app

Een echte aanrader voor als je een kleurenblinde partner of zoon hebt: de app Sim Daltonism. Je installeert hem op je telefoon of tablet en je kunt via de camera de wereld zien als iemand die kleurenblind is. De app is niet 100% perfect, want iedere kleurenblinde ziet kleuren net weer even anders. Maar het komt dicht genoeg in de buurt om een goede indruk te krijgen. Ook voor (grafisch) ontwerpers is de app een echte aanrader: de app is te installeren als filter op je computerscherm.

Ik was eigenlijk van plan om het verhaal te vertellen dat bij dit schilderij hoort. Maar ik krijg zo ontzettend veel reacties op het thema kleurenblindheid, dat ik heb besloten om iets meer over kleurenblindheid te vertellen. Mocht je willen weten welk verhaal bij het schilderij hoort, klik dan hier om het verhaal te lezen bij het andere schilderij. Want dit schilderij is geïnspireerd op hetzelfde verhaal. 

Er bestaan veel misverstanden over kleurenblindheid. Zoals ik eerder al vertelde zou de term ‘kleurenzwak’ beter op zijn plaats zijn. Kleurenblinden zien wel degelijk kleuren, maar anders dan ‘kleurenzienden’. Hoe komt dit?

Waarom zien mensen met kleurenblindheid kleuren anders dan mensen die ‘kleurenziend’ zijn?

Doordat licht je oog binnenkomt zie je kleur. In je oog zitten staafjes en kegeltjes. De staafjes regelen dat je licht/donker ziet. De kegeltjes regelen de kleuren. Er zijn drie soorten kegeltjes voor kleur: rood, groen en blauw. Als sommige kegeltjes niet (of niet goed) werken zie je de kleuren anders. 

Omdat kleur mengen met licht anders is als kleur mengen met verf, zijn de kleuren die je met kleurenblindheid kunt zien anders dan je zou verwachten. De meeste mensen (en zeker kunstenaars) zijn gewend aan het mengen van kleuren met verf. Maar in dit geval moet je meer denken aan het ‘mengen’ van kleuren op je beeldscherm als je in RGB-modus werkt. Schakel je de R of de G geheel uit, dan blijft er een beperkt kleurenpallet over. Dat is wat er dus eigenlijk gebeurt in het oog van iemand met kleurenblindheid.

Welke vormen van kleurenblindheid zijn er?

Door de wijze waarop licht wordt waargenomen en wordt verstuurd naar de hersenen om daar te worden verwerkt, is het niet raar dat er soms iets verkeerd gaat. Er kan wat mis zijn met de kegeltjes, staafjes en/of fotopigmenten, signalen komen niet in de hersenen aan of de beeldvorming gaat mis. Vreemd is het dan ook niet dat er vele verschillende redenen voor afwijkingen in het zien van kleuren zijn.

Er zijn dus vele verschillende vormen van kleurenblindheid. Maar het gaat te ver om dat allemaal uit te leggen. Daarom beperk ik me tot de meest voorkomende vorm (rood/groen kleurenblindheid) en houd ik mijn uitleg vrij algemeen en eenvoudig te begrijpen.

Waarom komt kleurenblindheid vaker voor bij mannen dan bij vrouwen? 

Mensen hebben 23 paar chromosomen. 23 gekregen van de vader en 23 van de moeder. De meeste van deze chromosomen bepalen hoe je er uitziet, zoals de kleur van je haar, de kleur van je ogen, enz. Eén paar chromosomen bepaalt je geslacht én hoe je kleuren ziet:

XX = meisje
XY = jongen

Meisjes hebben twee X-chromosomen. Als kleurenblindheid in de familie zit, heeft een meisje meestal ook één ‘goede’ X-chromosoom. Deze is dominant waardoor dat ze kleurenziend zal zijn.

Als een meisje de pech heeft twee X-chromosomen met kleurenblindheid te erven, dan zal ze kleurenblindheid hebben. 

Waarom komt rood/groen kleurenblindheid het meest voor?  

De werking van de rode en groene kegeltjes in het oog wordt bepaald door de X-chromosomen. De werking van de blauwe kegeltjes is geregeld in een ander chromosoom. De kans dat die ‘defect’ is, of dat die via overerving wordt doorgegeven is vele malen kleiner. 

Als iemand defecte blauwe kegeltjes heeft zal hij de wereld anders zien dan in de foto’s die ik bewerkt heb. Wil je weten hoe de wereld er dan uitziet? Download de app Sim Daltonism. Je kunt zelf instellen via welke vorm van kleurenblindheid je de wereld wilt bekijken.

Hoe kan het dat mensen met kleurenblindheid de wereld niet in zwart/wit zien?

Zoals ik eerder vertelde zie je kleur doordat licht je oog binnenkomt. In je oog zitten kegeltjes die de kleuren regelen. Er zijn drie soorten kegeltjes voor kleur: rood, groen en blauw. Als sommige kegeltjes niet (of niet goed) werken zie je de kleuren anders. Het komt echt maar heel weinig voor dat alle drie de soorten kegeltjes niet goed werken. Daarvoor zou iemand twee vormen van kleurenblindheid moeten hebben. De rood/groen kleurenblindheid op het X-chromosoom en de andere vorm van kleurenblindheid die veel minder vaak voorkomt. 

Mocht iemand de pech hebben beide vormen te hebben, dan ziet hij de wereld in zwart/wit tinten. Het kan echter ook zijn dat er iets misgaat bij het verwerken van kleuren in de hersenen en dat iemand daardoor de wereld in zwart/wit tinten waarneemt.

Hoe weet je of je zoon kleurenblindheid heeft?

Als de opa van moederskant kleurenblind is, dan heeft de kleinzoon 50% kans om kleurenblindheid te hebben. Opa heeft namelijk zijn ‘kleurendefecte’ X-chromosoom aan zijn dochter doorgegeven. Alle dochters van opa zijn drager van kleurenblindheid. Maar omdat ze ook een ‘goede’ X-chromosoom hebben merken ze daar niets van. Opa geeft het ‘kleurendefecte’ X-chromosoom niet door aan zijn zonen, want die krijgen van hem een Y-chromosoom.

Zoals ik in mijn vorige post vertelde zijn alle dochters van een man met kleurenblindheid dager van kleurenblindheid. Als de dochter een kind krijgt geeft ze één van de twee X-chromosomen door aan haar kind. 

Als het kind een zoon is, dan heeft hij één X-chromosoom. Er is 50% kans dat hij het ‘kleurendefecte’ X-chromosoom heeft gekregen. Er is echter ook 50% kans dat hij het kleurenziende X-chromosoom heeft gekregen. Als de dochter twee zonen krijgt kan de één last hebben van kleurenblindheid en de ander niet.

Als je zoontje moeite heeft met het leren van de kleuren, en opa aan moederskant heeft kleurenblindheid, dan is de kans groot dat je zoontje het ook heeft. (Hoe dat zit kun je hierboven lezen.) Het kan echter ook zijn dat hij gewoon wat laat is met het leren van de kleuren omdat hij het niet zo interessant vind. 

Hoe zit het met je dochter als kleurenblindheid in je familie zit?

Zoals ik eerder vertelde zit kleurenblindheid op het X-chromosoom. Meisjes hebben twee X-chromosomen. De X-chromosoom met ‘kleurenziendheid’ is dominant waardoor een meisje meestal kleurenziend is. Als ze echter zowel van vader als van moeder een X-chromosoom met kleurenblindheid erft, dan zal ze kleurenblindheid hebben. 

Dit kan gebeuren als de vader van het meisje kleurenblindheid heeft én als de moeder drager van kleurenblindheid is. Dit komt echter veel minder vaak voor. Slechts 1 op de 250 vrouwen heeft kleurenblindheid.

In mijn volgende post zal ik uitleggen hoe je weet of je drager van kleurenblindheid bent.

Waarom is het onhandig om kleurenblindheid te hebben?

We hebben met zijn allen afgesproken dat bepaalde kleuren bepaalde betekenissen hebben, zoals:

Rood = alarm / stop / gevaarlijk / belangrijk / let op!
Groen = goed / ga verder / veilig / milieubewust
Blauw = jongen
Roze = meisje

Maar wat als rood niet opvalt? Of als rood en groen hetzelfde zijn? Wat als je een jongen bent en roze voor jou een van de mooiste kleuren is? (kijk naar mijn broek op de foto en scroll dan om de foto met kleurenblind-filter te bekijken.) Denk ook eens aan beroepen als elektricien, treinmachinist of piloot, grafische ontwerper, bloemist of drukker. En wat dacht je van verkeerslichten? Rode routeborden in een bos? Rode noodknoppen?

Als je een kind hebt met kleurenblindheid is het handig om de school daar goed over te informeren. Want het is erg lastig om bepaalde gegevens op te zoeken in bijvoorbeeld een atlas. Of om grafieken en diagrammen af te lezen. En vaak worden belangrijke dingen in de lesstof extra benadrukt met een kleur. Maar als rode teksten niet opvallen, heb je dus ook niet door dat je die extra goed moet leren.

Hoe weet je of je drager van kleurenblindheid ben?

Ben je een man en heb je kleurenblindheid? Dan zul je al je dochters de X-chromosoom met kleurenblindheid doorgeven. Al je dochters zijn dus drager van kleurenblindheid en al je (toekomstige) kleinzonen hebben 50% kans op kleurenblindheid.

Ben je een vrouw en heeft je vader kleurenblindheid? Dan ben je drager en al je zonen hebben 50% kans op kleurenblindheid. Al je dochters hebben 25% kans om drager van kleurenblindheid te zijn (omdat er 50% kans is dat jij het doorgeeft aan je dochter).

Ben je vrouw en heeft de vader van je moeder kleurenblindheid? Dan zou je drager kunnen zijn hebben je zonen 25% kans op kleurenblindheid. Is duidelijk dat één van je zonen kleurenblindheid heeft? Dan stijgt de kans naar 50% omdat je dan zeker weten drager bent.   

Het schilderij is klaar!

Zoals je kunt zien heb ik voor dit schilderij veel blauw en (knal)roze gebruikt. Deze kleuren zijn voor de meeste mensen een combinatie van koud en warm. Maar voor iemand met kleurenblindheid lijken blauw en roze veel op elkaar. Beide kleuren zijn koud. Maar hoewel het koude kleuren zijn, zijn het ook de enige kleuren die echt opvallen in een vrijwel geheel sepia-getinte wereld. Daarom hebben veel kleurenblinde mensen een voorkeur voor deze kleuren.

Mijn zoon vindt dit schilderij prachtig. Het is niet langer saai, maar past perfect bij het verhaal van De kleine kapitein en het land van Groot en Groei (Paul Biegel). Voor hem zijn de roze kleuren anders/mooier dan het filter laat zien. Hij vindt de roze bloemen prachtig. Hij heeft me enkele blauwe bloemen over laten schilderen zodat er meer roze bloemen zouden zijn. En ik moet zeggen: hij had gelijk. De compositie is nu meer in balans.

Ik hoop dat je genoten hebt van deze kleuren-uitdaging. Het schilderij is klaar om verkocht te worden. Klik hier om naar de shop te gaan. Alle teksten in het schilderij zijn in het Nederlands geschreven.

Volg me op instagram: @EliseEekhoutArt